Günümüz Toplumunda Sosyal Meseleler ve Köroğlu’na Şikâyet Şiirleri

Özet

Bu çalışma, Türk kahramanlık halk hikâyelerinin tanınmış bir figürü olan Köroğlu'na yöneltilen şikâyet şiirlerini incelemektedir. Köroğlu, zenginlere ve zalimlere karşı direnişi ve ezilenlere desteği ile bilinir. Köroğlu'nun hikâyeleri, Türk dünyasında çeşitli dillerde geniş bir coğrafyada anlatılarak onun geniş kitlelere hitap ettiğini ve kalıcı bir öneme sahip olduğunu göstermektedir. Yoğun araştırmalara rağmen, Köroğlu'nun kimliği belirsizliğini korumaktadır; bazı akademisyenler onu bir Yeniçeri, bazıları ise bir halk kahramanı olarak kabul etmektedir. Yaklaşık 200 farklı versiyonda anlatılan efsanesi, onun Türk hayal gücü tarafından yaratılmış kurgusal bir karakter olduğunu öne sürmektedir. Bu çalışma, çeşitli âşıklar tarafından Köroğlu'na yazılmış 37 şikâyet şiirine odaklanmaktadır. En fazla şiir yazan âşıklar Mustafa Aydın ve Temelî'dir. Şiirlerdeki şikâyetler, ahlâk, değişim-moda, geçim/dert/sıkıntı, bozuk düzen, hayatın zorlukları, dış güçler-millî meseleler, yiğitlik, teknoloji-üretim, sanat-müzik, tabiat ve Köroğlu'na duyulan özlem gibi geniş bir yelpazeye yayılmaktadır. Bu şikâyetler, âşıklık geleneğinin halkın duygularını, beklentilerini ve eleştirilerini ifade etmedeki rolünü vurgulayarak, Köroğlu'nun halk şiirindeki etkisini pekiştirmektedir. Şikâyetlerin çeşitliliği ve derinliği, Köroğlu'nun halkın gönlündeki önemli yerini ve onun aracılığıyla dile getirilen eleştirilerin geniş toplumsal kesimlere hitap ettiğini göstermektedir. Bu çalışma, âşık şiirinin toplumsal meseleleri nasıl yansıttığını ve kolektif bilinç üzerindeki etkisini anlamamıza katkı sağlamaktadır. Seçilen şiirler, Köroğlu'nun adalet ve erdem sembolü olarak günümüzdeki devam eden önemini ortaya koymaktadır.