15 Temmuz 2016 Darbe Girişiminin 9. Yıl Dönümünde Türkiye’nin FETÖ İle Mücadelesine Dair Bir Analiz
Anahtar Kelimeler:
FETÖ, Paralel Devlet Yapılanması, Kast Sistemi, Himmet, Demokrasi Nöbetleri.Özet
Türkiye Cumhuriyeti, 15 Temmuz 2016 Cuma günü 22.00 sularında daha önce Türk siyasi tarihinde örneği görülmemiş hunharca bir darbe girişimine maruz kalmıştır. Ne yazık ki uzun yıllar boyunca başta Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), yargı ve emniyet bürokrasisi olmak üzere devletin temel kurumları içinde nüvelenen Fethullahçı Terör Örgütü (FETÖ) yapılanması, darbe girişiminde bulunmuştur. Elebaşı Fethullah Gülen tarafından yönlendirilen bir grup asker, seçimle iş başına gelmiş olan meşrû hükûmeti devirmeye çalışmıştır. Başarısız olan darbe girişiminde TSK, FETÖ yapılanmasının vurucu bir kanadı olarak kullanılmaya çalışılmıştır. 15 Temmuz 2016, saat 22.00’da savaş uçakları sivil vatandaşları ve Türkiye Büyük Millet Meclisini (TBMM) bombalamış, Boğaziçi Köprüsü başta olmak üzere ana arterleri işgal etmiş ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan suikast girişimine maruz kalmıştır. 15 Temmuz 2016 tarihli darbe girişimi darbecilerin taktiksel hataları, vatandaşın direnç göstermesi, sivil siyasetin kararlı duruşu ve medya organlarının desteğiyle bertaraf edilmiştir. Neticede 179 sivil, 62 polis ve 5 asker olmak üzere 246 vatandaşımız hayatını kaybetmiş ve binlerce vatandaşımız yaralanmıştır. Çalışmamız bu denli büyük bir toplumsal olayın akademik olarak analiz edilmesi ve darbe girişiminin 9. yıl dönümü için hazırlanmıştır. Çalışmada ilkin terör örgütü elebaşı Fethullah Gülen’in beslendiği kaynaklara ardından FETÖ’nün yapısına, nüve kazanmasına, onun takipçisi durumunda olan militan kitlesini artırmasına ve 15 Temmuz 2016 darbe girişimine zemin hazırlayan sürece odaklanılmıştır. Son olarak darbe girişimi günü yaşananlar ve sürecin kontrol altına alınmasına değinilmiştir. Böylece akademik literatürde yer edinmiş toplumsal bir olayın daha iyi irdelenmesine katkı sağlanmış olacaktır.
Referanslar
Akgöllü, K. (2020). FETÖ/PDY Terör Örgütü İle PKK/KCK Terör Örgütünün Karşılaştırılması [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
Aktaş, E. (2021). 15 Temmuz’un İletişimi: Medyanın Rolü, Kriz İletişimi ve Halkla İlişkiler Açısından Bir Değerlendirme, 15 Temmuz Paneli 2021 “15 Temmuz’un Ardından”, M. Yılmaz (Ed.) (s. 1-11) içinde. Pamukkale Üniversitesi.
Alkan, H. (2016).15 Temmuz’u Anlama: Parametreler ve Sonuçlar, Bilig, Güz (79), 253-272.
Arı B. ve Çoban Öztürk, E. (2018). 15 Temmuz Darbe Teşebbüsünün Toplumsal Etkileri ve Sonuçları Üzerine Bir Değerlendirme, 15 Temmuz ve Türk Yükseköğretimi, Zeliha Koçak T. ve Bülent A. (Ed.) (s.25-38) içinde. TDV.
Arıncı, Y. (2023).Türkiye’de Demokrasinin Konsolidasyonu Süreci Açısından 15 Temmuz 2016 Sonrası Ordu-Siyaset İlişkisinin Değişimi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi,
Aygen, M. (2018). Türkiye ve Darbeler: 15 Temmuz Örneği, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28(2), 231-253.
Bağlı, S. (2019). 15 Temmuz Darbe Girişimine Karşı Gösterilen Halk Direnişinin Sosyo-Politik Analizi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi.
Balcı, A. ve Turan, Y. (2017). Eleştirinin Sefaleti: Batı’dan 15 Temmuz Darbe Girişimini Okumak, Bilig, Güz (83), 53-77.
Beşikçi, S. (2021). Yabancı Basın Gözüyle Sosyal Medyada Türkiye Algısı: 15 Temmuz Öncesi ve Sonrası [Yayımlanmamış doktora tezi]. Sakarya Üniversitesi.
Çoşkun, İ. ve Duran, H.(2016) Toplumsal Algıda 15 Temmuz Darbe Girişimi. Muhafazakar Düşünce, 13 (49), 257-269.
Çuhadaroğlu, N. (2017). 15 Temmuz Karanlıktan Aydınlığa, Bizim Büro.
Demirci, H.A. (2017). 15 Temmuz siyasî ve sivil depreminin ardından tespit ve gözlemler, 15 Temmuz “İslâmsız Müslümanlığın” öteki yüzü, M.Çalık (Ed.) (s.175-202) içinde. Cedit.
Derman, Saynur G., Yücel, A. S. ve Korkmaz, M. (2024). 15 Temmuz Darbe Girişiminin Toplumsal Yansıması: Uygulamalı Bir Araştırma, TBB (171), 371-392.
Dönmez, Z. (2019). Ulusal Basın (Hürriyet-Yeni Şafak) Ekseninde 15 Temmuz ve Yansımaları (Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi.
Erdem, Y.H. (2017). Bir Patolojinin Katmanları Arasında Kısa Bir Yolculuk, 15 Temmuz “İslâmsız Müslümanlığın” öteki yüzü, M.Çalık (Ed.), (s.101-132) içinde. Cedit.
Ertem, A. V. (2021) Fetullah Gülen’in Söylemlerinde 15 Temmuz Darbe Girişiminin İzleri. IJHE, 8 (17), 208-225.
Ertürk, D. ve Yıldız, İ. (2023). 15 Temmuz Hain Darbe Girişimi ve Toplumsal Algı, 15 Temmuz: Türkiye Yüzyılında Millî İradenin Zaferi, O. Bilen vd. (Ed.) (s. 123-125) içinde. Dokuz Eylül Üniversitesi.
Görgülü, E. (2016). 15 Temmuz En Uzun Gece, Pusula.
İnci, M. (2017), 15 Temmuz Destanı Miran.
Kazdal, İsmail. (2017). Ahaliden Millet Olmaya Yükseliş 15 Temmuz Gerçek Bir Cihada Davetnâme, Erguvan.
Koçak, F. G. (2017).15 Temmuz Konuşmaları, Pâyidar.
Özdemir C. ve Taş, K. (2016). Bir Millet Direniyor 15 Temmuz Tanıklıkları (1.Baskı). Doğan Egmont.
Özdil, Y. (2018). Türk Demokrasisi, FETÖ ve 15 Temmuz Süreci, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 43-62.
Öztürk, E. (2024). 15 Temmuz 2016 Sonrası MHP’nin Siyasal Söylemi ve Milliyetçi Muhafazakâr Söylem [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Medeniyet Üniversitesi.
Şanver, M. (2018). 15 Temmuz Kartal Yuvasının İstilası İnkılâp.
Şen, A. (2017). “Türkiye’nin En Uzun Gecesi” 15 Temmuz ve Darbenin Ardındaki Dış Dinamikler, Yapı- Bozum.
Telci, İ. N.vd. (2017), 15 Temmuz Darbe Girişimi ve Batı Medyası Raporu. Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı.
Töreli T. ve Döşkaya, F. Ç. (2023). Rand Corparation Raporlarında Fetullah Gülen, 15 Temmuz: Türkiye Yüzyılında Millî İradenin Zaferi, O. Bilen vd. (Ed.) (s. 59-77) içinde. Dokuz Eylül Üniversitesi.
Tuncer, R. Z. (2021). Toplumsal Belleğin Taşıyıcı Payandası Olarak Hafıza Mekânları: 15 Temmuz 2016 Darbe Girişiminin Direnme Ortamları [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi.
Usta, E. E. (2019). Medyanın Siyaset Üzerindeki Rolü: 12 Eylül ve 15 Temmuz Karşılaştırması [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Arel Üniversitesi.
Ünay S. ve Dilek, Ş. (2017). 15 Temmuz: Başarısız Bir Darbe Girişiminin Ekonomi Politiği. Analiz. Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı.
Üzülmez, A. (2016). 15 Temmuz Bir Devrimin Eşiğinde, Profil.
Yalçın, E.S. (2019). Fetö İhaneti ve Devlet Bahçeli Gerçeği (2. Baskı). Berikan.
Yalçın, E.S. (2021). Davaya Adanmış Bir Ömür Devlet Bahçeli (4. Baskı). Berikan.
Yavuzer, H. (2021). 5. Yılında 15 Temmuz Darbesi. Milli Kültür Araştırmaları (MİKAD), 5 (2), 47-73.
Yolcu, F. S. (2023). Darbelerin Siyasi Meşruiyetinin Sağlanmasında Medyanın Rolü: 12 Eylül, 28 Şubat ve 15 Temmuz Örnekleri (Yayımlanmamış doktora tezi). İnönü Üniversitesi.
(2017). 15 Temmuz Gazilerin Dilinden. Diyanet İşleri Başkanlığı.
(2017). 15 Temmuz İhaneti Yüzyılın İhaneti-Yüzyılın Zaferi. Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı.
(2017). Yeni Nesil Terör: FETÖ’nün Analizi, “Organize ve Mali Suç Örgütü Olarak Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) Çalıştay Raporu”. Polis Akademisi.
(2020). 15 Temmuz Darbe Girişimi ve Milletin Zaferi. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Abdullah Kutalmış Yalçın
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
