Demokrat Parti Dönemi’nde Hatay’da Sosyo-Ekonomik Hayat
Anahtar Kelimeler:
Amik Gölü, Antakya, Demokrat Parti, Hatay, MenderesÖzet
Türk siyasi tarihinin en tartışmalı ve en önemli partilerinden biri olan Demokrat Parti’nin iktidarda bulunduğu 1950 ile 1960 yılları arasındaki sosyal ve ekonomik alana yönelik icraatlarının Hatay’a özgü yansımaları bu makalenin ana konusunu oluşturmaktadır. Sahip olduğu coğrafi, tarihî ve kültürel özelliklerinden dolayı Hatay, birçok araştırmaya konu olmuştur. Bu çalışmayla Hatay’ın DP iktidarlarındaki sosyo-ekonomik yapısı ortaya konmuştur. Böylece daha önce bilimsel manada bu yönde eksik bırakılmış olan bir hususun tamamlanması amaçlanmıştır.
Araştırmada, dönemin sosyal ve ekonomik yapısını güncel olarak yansıtması bakımından yerel gazetelerden azami derecede istifade edilmiştir. Periyodik olarak çıkan yerel gazetelerin incelenmesi neticesinde sosyal ve ekonomik alana dair gelişmelerin seyri tespit ve tahlil edilmiştir. Zira kaynak çeşitliliği tarihî olayların aydınlatılmasında muhakeme ve mukayese mefhumlarını artıran bir unsurdur.
Söz konusu dönemde bölgeye sanayileşme konusunda çok önemli yatırımlar yapılmış, devlet-vatandaş iş birliği neticesinde tekstil, elektrik ve maden sanayi tesisleri kurulmuştur. Tarımda modern tekniklerin kullanılması ve Amik Gölü’nün planlı bir şekilde kurutulup tarıma açılması ile tarımsal üretimde artış sağlanmıştır. Bölgenin en önemli ticaret limanı durumundaki İskenderun Limanı’nın kapasitesinin arttırılmasıyla ilin ticari hacmi genişletilmiştir. Yine bu dönemde eğitimin yaygınlaşması yanında spor ve sanat faaliyetlerinin geniş halk kitlelerine ulaşması için çaba gösterilmiştir.
Referanslar
Arşiv Belgeleri
Başkanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA)
BCA. 030.01.20.115.8
BCA. 030.18.01.127.87.13
BCA. 030.18.01.129.43.8
BCA. 030.18.01.129.60.5
BCA. 030.18.01.129.63.13
Süreli Yayınlar
ATAYOLU: 13 Haziran 1950; 16 Kasım 1950; 04 Ocak 1951; 08 Ocak 1951; 10 Ocak 1951; 22 Şubat 1951; 01 Mart 1951; 03 Mart 1951; 05 Mart 1951; 15 Mart 1951; 02 Nisan 1951; 06 Nisan 1951; 05 Mayıs 1951; 22 Mayıs 1951; 29 Mayıs 1951; 04 Haziran 1951; 17 Haziran 1951; 11 Haziran 1951; 15 Ocak 1952; 22 Ocak 1952; 29 Ocak 1952; 06 Şubat 1952; 15 Mart 1952; 07 Temmuz 1952; 19 Eylül 1952; 13 Kasım 1952; 16 Aralık 1952; 21 Mart 1953; 07 Nisan 1953; 20 Nisan 1953; 14 Eylül 1953; 27 Ekim 1953; 14 Kasım 1953; 18 Mart 1954; 20 Nisan 1954; 26 Nisan1954; 25 Temmuz 1955; 29 Temmuz 1955; 14 Mart 1957; 18 Mayıs 1957; 23 Temmuz 1957; 28 Nisan 1959; 13 Haziran 1959; 11 Şubat 1960.
AYYILDIZ: 04 Ocak 1951; 06 Ocak 1951; 08 Ocak 1951; 15 Şubat 1951; 27 Şubat 1951; 05 Mayıs 1951; 29 Mayıs 1951; 18 Ağustos 1951; 14 Kasım 1951; 02 Haziran 1952; 04 Ekim 1956; 15 Ocak 1957; 03 Haziran 1957; 08 Haziran 1957; 17 Ekim 1957; 20 Ekim 1957; 23 Ekim 1957; 18 Kasım 1957; 05 Mayıs 1958.
HATAY POSTASI, 09 Nisan 1957.
KÖRFEZ: 27 Ocak 1954; 17 Nisan 1954; 07 Kasım 1954.
Telif ve Tetkik Eserler
Hatay İl Yıllığı, 1968.
Hatay İl Yıllığı, 1974.
ADA, Serhan, Türk Fransız İlişkilerinde Hatay Sorunu (1918-1939), Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2005.
BAHADIR, Gürhan, İslâm Fethinden Haçlılara Kadar Antakya (M.S. 636-1100), Antakya Belediyesi Yayınları, Antakya 2010.
BAHADIR, Gürhan, “Farklı Medeniyetlerin ve Kültürlerin Bir Arada Yaşamasına Örnek Olarak Antakya”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10/38, 2011, s. 397-422.
BAŞKAYA, Fikret, Az Gelişmişliğin Sürekliliği, İmge Yayınları, Ankara 1994.
BOYRAZ, Zeki, “Erzin’in Kuruluşu, Gelişmesi ve Fonksiyonel Özellikleri”. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9/1, 2009, s. 151-175.
ÇALIŞKAN, Vedat, “Amik Ovası ve Amik Gölü: Bir Sulak Alanı Kurutma Deneyiminin Günümüze Ulaşan Etkileri”, Türk Coğrafya Dergisi, 41, 2003, s. 97-125.
ÇETİN, Bayram, “Antakya (Hatay) Nüfusunun 1940-2008 Yılları Arasındaki Gelişimi ve Temel Özellikleri”, Hatay Araştırmaları I, (Ed.: Ahmet Gündüz-Selim Kaya), Antakya Belediyesi Kültür Yayınları, Hatay 2010, s. 179-225.
DEMİRCİOĞLU, Halil, Roma Tarihi, C. I, TTK Yayınları, Ankara 1998.
Demokrat Parti Tüzük ve Program, 1949.
DEVLET İSTATİSTİK ENSTİTÜSÜ, Turizm İstatistikleri 1954-1963, Ankara 1964.
EROĞLU, Cengiz vd., Osmanlı Vilayet Salnamelerinde Halep, Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi, Ankara 2012.
GÖKTEPE, Cihat, “Menderes Dönemi (1950-1960)”, Türkler, (Ed.: Hasan Celal Güzel-Kemal Çiçek-Salim Koca), C. 16, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002, s. 901-910.
HADDAD, George, Aspect of Social life in Antioch in Hellenistic-Roman Period, University of Chicago, Chicago 1949.
HATİPOĞLU, Süleyman, “Hatay’ın Kurtuluşunun Fikri Temelleri”, Anavatana Katılışının 60. Yıldönümünde Hatay, ATAM Yayınları, Ankara 2001, s. 41-67.
İSTATİSTİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ, 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı, İGM, İstanbul 1961.
KALAYCI, İsa, Ortadoğu’dan Türkiye’ye Yapılan Göçler 1923-2000, Lambert Academic Publishing, Mauritius 2018.
KİREÇÇİ, Refik, İskenderun, [y.y.], İskenderun 1994.
MANSEL, Arif Müfid, Ege ve Yunan Tarihi, TTK Yayınları, Ankara 2014.
MUSRALOĞLU, Mehmet vd., Cumhuriyet’in 80. Yılında İskenderun, Seçil Ofset, İstanbul 2003.
NAKİP, Bülent, Eski Antakya’dan Görünümler: Tarihsel Yapılar ve Eski Ünlü Yerler, Antakya Belediyesi Kültür Yayınları, Antakya 2012.
ÖZTÜRK, Levent, Asrı Saadet’ten Haçlı Seferlerine Kadar İslâm Toplumunda Hristiyanlar, İz Yayınevi, İstanbul 1998.
PEHLİVANLI, Hamit vd., Türk Dış Politikasında Hatay (1918-1939), Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi, Ankara 2001.
SAHİLLİOĞLU, Halil, “Antakya”, İslam Ansiklopedisi, C. 3, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 1991, s. 228-232.
SAVCI, Nergis, “Hatay Cumhuriyeti: Kuruluşu ve Anavatana Katılışı”, İstanbul Üniversitesi, Atatürk İlkeleri İnkılap Tarihi Enstitüsü, İstanbul 2007, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
ŞAHİN, İbrahim Fevzi, Erzin İlçesinin Coğrafyası, Akif Yayınları, Erzurum 2006.
T.C. KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI, Köy Envanter Etütlerine Göre Hatay, Ankara 1965.
TOKER, Metin, Tek Partiden Çok Partiye, Millîyet Yayınları, Ankara 1970.
TUNCA, Yusuf (Haz.), Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Çalışmaları ve Tıbbi İstatistik Yıllığı 1956-1959, Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Yayınları, Ankara 1961.
TÜRK, Muammer, Ebu Ubeyde Bin Cerrah’ın (r.a.) Hediyesi Antakya, Color Ofset, İskenderun 2012.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Ahmet GÜLEÇ, İsa KALAYCI
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
